Jak skorzystać z programu Czyste Powietrze?

Niestety jak zauważamy, nowy regulamin budzi wiele kontrowersji. Działania, które miały na celu ograniczenie nieprawidłowości, w wielu przypadkach okazały się krzywdzące dla beneficjentów. Zmiany w regulaminie, są na tyle istotne, że nie można już korzystać z programu jak wcześniej.  

 

Krok 1 – Poznaj zasady programu Czyste Powietrze

 

Najwięcej informacji znajdziesz na www.czystepowietrze.gov.pl to podstawowe źródło informacji o programie. Znajdziesz na niej dokumenty programowe, wskazówki i pomocne narzędzia przy wnioskowaniu o dotację, a także dane kontaktowe do WFOŚiGW, gmin, operatorów i banków, czyli partnerów programu Czyste Powietrze.

 

Gdzie szukać informacji o programie?  

• Dotyczącą ogólnych zasad programu:

 

Ogólnopolska infolinia – tel. 22 340 40 80,

Czat dostępny na stronie czystepowietrze.gov.pl (kliknij w ikonę czatu w prawym dolnym rogu),

Ogólny mail: czystepowietrze@nfosigw.gov.pl,

Punkt konsultacyjno‐informacyjny w Twojej gminie,

Twój operator – obowiązkowo w przypadku prefinansowania i najwyższego poziomu dofinansowania oraz opcjonalnie w podwyższonym poziomie dofinansowania bez prefinansowania.

 

• Dotyczącą Twojego złożonego wniosku:

 

Twój WFOŚiGW (pytania np. o to, na jakim etapie jest wniosek).

 

Na stronie www.czystepowietrze.gov.pl  oraz na stronach internetowych WFOŚiGW

znajdziesz też DOKUMENTY PROGRAMOWE

Zapoznaj się z dokumentami programowymi, w których znajdziesz wszystkie szczegółowe informacje na temat zasad i wnioskowania o dotację na wymianę kopciucha i ocieplenie domu.

 

Znajdziesz tam m.in.: 

Program priorytetowy Czyste Powietrze wraz z załącznikami

Terminy i sposób składania wniosków                            

Kiedy i jak złożyć wniosek o dofinansowanie

Koszty kwalifikowane, w tym okres kwalifikowalności kosztów

Jakie koszty są dofinansowane w programie (odesłanie do szczegółów – załącznik nr 2 do programu) oraz informacje o datach ponoszenia tych kosztów

Warunki dochodowe

Do którego poziomu dofinansowania się kwalifikujesz

Warunki dofinansowania oraz rodzaje przedsięwzięć        

Jakiego rodzaju przedsięwzięcie można zrealizować, wysokość i warunki dofinansowania

Kryteria warunkujące udzielenie dotacji     

Jakie kryteria trzeba spełnić, żeby dostać dofinansowanie

Postanowienia dodatkowe                      

Dodatkowe zapisy wpływające na uzyskanie i rozliczenie dotacji

 

Pozostałe dokumenty programowe dostępne są wyłącznie na stronach WFOŚiGW, albo tylko w generatorze wniosków o dofinansowanie (GWD):

Dostępne tylko na stronach WFOŚiGW (z właściwymi danymi dostosowanymi do poszczególnych WFOŚiGW)    Dostępne w generatorze wniosków o dofinansowanie (umieszczone do wypełnienia w GWD, z możliwością pobrania)

 

Krok 2 – Ustal zakres niezbędnych prac w budynku aby otrzmać dofinansowanie z programu Czyste Powietrze

Ustalenie standardu energetycznego budynku/lokalu mieszkalnego przed realizacją przedsięwzięcia oraz zakresu prac w ramach przedsięwzięcia, a także docelowego standardu energetycznego po realizacji przedsięwzięcia konieczne jest jeszcze przed złożeniem wniosku o dofinansowanie.

 

W tym celu konieczny do wykonania jest audyt energetyczny (audytor powinien dokonać wizji lokalnej, czyli obejrzeć budynek na miejscu) oraz dokument podsumowujący audyt energetyczny, który jest obowiązkowym załącznikiem do wniosku o dofinansowanie.

 

Przed rozpoczęciem procesu wnioskowania oraz w jego trakcie możesz zgłosić się do gminnego punktu konsultacyjno‐informacyjnego po wsparcie w zakresie realizacji przedsięwzięcia i procesu składania wniosków.

 

Czy budynek/lokal mieszkalny wymaga termomodernizacji?

Możesz dostać dotację na ocieplenie czy wymianę okien lub drzwi, nawet jeśli masz już nowoczesne źródło ciepła, które spełnia wymogi programu, ale konieczność wykonania ocieplenia musi wynikać z audytu i dokumentu podsumowującego audyt.

 

Czy budynek/lokal mieszkalny wymaga wymiany źródła ciepła?

Możesz dostać dotację na wymianę źródła ciepłą, jeżeli zlikwidujesz kopciucha i nie masz w budynku/lokalu innego źródła ciepła, które spełniałoby warunki programu, w ocenie potrzeb związanych z wymianą źródła ciepła pomoże Ci audytor.

 

Krok 3 – Przygotuj potrzebne dokumenty do wniosku o dotację w programie Czyste Powietrze

 

Twoja gmina to najbliższe źródło informacji

• NFOŚ finansuje ogólnopolską sieć punktów konsultacyjno‐informacyjnych (PKI) programu Czyste Powietrze, ich listę znajdziesz na stronie czystepowietrze.gov.pl,
• Zapytaj w swojej gminie o dotacje na ocieplenie domu i wymianę kopciucha,
• Zapytaj też, czy kwalifikujesz się do najwyższego lub podwyższonego poziomu dofinansowania i gdzie w związku z tym możesz liczyć na bezpłatną współpracę z operatorem, czyli osobą, która pomoże Ci przejść przez całą ścieżkę dofinansowania – czy będzie to gmina czy WFOŚiGW.

 

Pracownicy PKI bezpłatnie wspierają i obsługują wnioskodawców programu Czyste Powietrze ze swojego terenu. Do ich zadań należą m.in.:

• Udzielanie informacji o programie;
• Wsparcie w przygotowywaniu wniosków o dofinansowanie, w tym pod kątem spełnienia wymagań określonych w programie;
• Wsparcie w rozliczeniu przyznanego dofinansowania, w tym przy poprawnym wypełnianiu wniosku o płatność oraz kompletowaniu wymaganych załączników;
• Zapewnienie stanowiska komputerowego z dostępem do internetu, obsługiwanego przez pracownika PKI, umożliwiającego wnioskodawcy złożenie wniosku o dofinansowanie lub wniosku o płatność oraz jego wydruk;
• Przekazywanie do WFOŚiGW wniosków o dofinansowanie oraz wniosków o płatność, składanych przez wnioskodawców/beneficjentów w gminie.

 

Zadania operatora

Zadania operatora to przede wszystkim:

• Zaprezentowanie możliwych rozwiązań programu Czyste Powietrze;
• Ocena poziomu dofinansowania możliwego do otrzymania przez danego mieszkańca;
• Wsparcie w wyborze audytora energetycznego i potencjalnych wykonawców, w tym przy podpisywaniu umów prefinansowania;
• Pomoc w wypełnieniu i złożeniu wniosku o dofinansowanie;
• Przekazanie i wyjaśnienie warunków umowy o dofinansowanie;
• Pomoc przy wyborze i podpisaniu umowy z wykonawcami;
• Pomoc we wnioskowaniu o zaliczkę;
• Wsparcie w realizacji umowy, uzyskiwaniu finansowania i prefinansowania na kolejnych etapach;
• Pomoc w zbieraniu dokumentów niezbędnych do rozliczenia przedsięwzięcia;
• Informowanie o warunkach programu oraz obowiązku korzystania z listy zielonych urządzeń i materiałów (listy ZUM);
• Pomoc w aktualizacji audytu energetycznego oraz w wystąpieniu o zmianę warunków umowy dotacji z WFOŚiGW;
• Pomoc w wyborze wykonawcy świadectwa charakterystyki energetycznej budynku;
• Pomoc w przygotowaniu wniosku o płatność oraz w rozliczeniu końcowym projektu;
• Pomoc w zapewnieniu pełnej dokumentacji przedsięwzięcia.

 

Jak przygotować się do wizyty w gminie lub rozmowy z operatorem?

Na pierwszą wizytę potrzebujesz swoich podstawowych danych (e‑mail, dane osobowe, PESEL współmałżonka), informacji o dochodzie oraz danych dotyczących nieruchomości.

 

Docelowo potrzebne będą:

• Księga wieczysta lub inne dokumenty dotyczące własności budynku.
• Zgoda współwłaściciela/współwłaścicieli na realizację przedsięwzięcia (jeśli dotyczy).
• Zaświadczenie o dochodach wydane przez wójta, burmistrza lub prezydenta miasta (jeśli wnioskujesz o podwyższony lub najwyższy poziom dofinansowania). Uwaga! Zaświadczenie powinno być wystawione na wnioskodawcę.
• Zgoda współmałżonka na zaciąganie zobowiązań w ramach umowy o dofinansowanie (jeśli dotyczy).
• Umowa/y z wykonawcą/mi (jeśli wnioskujesz o dotację z prefinansowaniem).

A jeśli Twój remont już trwa, to sprawdź, czego potrzebujesz na tym etapie.

 

Krok 4 – Wypełnij i złóż wniosek o dofinansowanie w programie Czyste Powietrze

 

W formie dotacji w ramach podstawowego poziomu dofinansowania oraz podwyższonego poziomu dofinansowania bez wsparcia operatora:

• Wniosek wypełniasz elektronicznie, następnie drukujesz, podpisujesz ręcznie i wraz z załącznikami wysyłasz do właściwego WFOŚiGW.
• Możesz też złożyć wniosek w swojej gminie odwiedzając Twój gminny punkt konsultacyjno‐informacyjny 
• Wyłącznie elektronicznie za pośrednictwem portalu gov.pl lub systemu gwd.nfosigw.gov.pl lub w wersji papierowej za pośrednictwem serwisu GWD (generator wniosków o dofinansowanie).
• Możesz też zlecić napisanie wniosku na stronie www.wnioski.czystepowietrze.pl prowadzonej przez Fundację ZERO EMISJI

 

Wnioski o dofinansowanie w ramach podwyższonego poziomu dofinansowania z prefinansowaniem oraz wnioski o dofinansowanie z najwyższego poziomu dofinansowania, zarówno bez prefinansowania, jaki i z prefinansowaniem, można składać tylko przy udziale operatora programu Czyste Powietrze, przez konto grupowe operatora w systemie GWD:

• W celu złożenia wniosku w systemie GWD operator wypełnia wniosek danego wnioskodawcy na swoim koncie grupowym w systemie GWD i wnioskodawca podpisuje ten wniosek kwalifikowanym podpisem elektronicznym, albo podpisem zaufanym oraz wniosek jest przesyłany przez operatora automatycznie za pośrednictwem wskazanego serwisu do właściwego WFOŚiGW. W tym przypadku konieczne jest załączenie załączników do wniosku w formie elektronicznej (skany z wymaganymi podpisami lub załączniki z wymaganymi podpisami elektronicznymi). 
• Wniosek składany w postaci papierowej – jeśli wnioskodawca nie dysponuje podpisem elektronicznym, po wypełnieniu przez operatora na jego koncie grupowym w GWD wniosku danego wnioskodawcy, operator za zgodą wnioskodawcy zatwierdza wniosek w systemie aż do uzyskania statusu wniosku „oczekuje na złożenie”, a następnie drukuje ten wniosek z systemu GWD, wnioskodawca podpisuje go swoim odręcznym podpisem i dostarcza w postaci papierowej wraz z załącznikami w postaci papierowej (z wymaganymi podpisami) do właściwego WFOŚiGW. Wniosek można wysłać pocztą, złożyć w gminnym PKI lub bezpośrednio w WFOŚiGW. 
• Przed złożeniem wniosku zapoznaj się z instrukcją wypełniania wniosków o dofinansowanie, dostępną m.in. na stronie czystepowietrze.gov.pl.

 

Krok 5 – Wybierz rzetelnego wykonawcę, który zrealizuje inwestycje w ramach programu Czyste Powietrze

 

Na rynku jest wielu wykonawców. To ważna decyzja, dlatego warto sprawdzić danego wykonawcę (czy ta firma istnieje, czy ma doświadczenie w realizacji proponowanych usług) i jego referencje. Wybór polecanych lub znanych wnioskodawcy wykonawców jest wyborem, który minimalizuje ryzyko próby oszustwa.

 

Tu pomocna może być konsultacja z Fundacją Zero Emisji, która czynnie wspiera beneficjentów na każdym etapie inwestycji.

 

Wystrzegaj się akwizytorów pukających do Twoich drzwi, osób podszywających się pod przedstawicieli gminy, WFOŚiGW czy NFOŚiGW, uważaj także na ulotki i inne materiały z bezprawnie używanym logo programu, czy wymienionych instytucji.

 

Zanim wybierzesz wykonawcę:

• Sprawdź jego doświadczenie i uprawnienia;
• Zapytaj o szczegóły umowy;
• Nalegaj na ustalenie i zapisanie szczegółów współpracy, szczególnie te dotyczące zakresu prac, terminów, harmonogramu prac i płatności w etapach – zgodnie z postępem prac, materiałów, parametrów urządzeń;
• Pomyśl też o gwarancji i serwisie posprzedażowym mając na uwadze ewentualną kontrolę przedsięwzięcia w przyszłości, wykonawca już na początku – jeszcze przed rozpoczęciem prac – powinien poinformować o warunkach gwarancji (w warunkach utrzymania gwarancji może być np. obowiązkowy okresowy serwis, który jest odpłatny).

Przypominamy Ci też o kilku obowiązkach dotyczących wykonawcy wynikających z programu Czyste Powietrze:

• Wykonawca, z którym podpisujesz umowę musi działać na rynku usług budowlanych, remontowych lub montażowych co najmniej 1 rok albo posiadać doświadczenie w realizacji co najmniej 15 inwestycji dla beneficjentów programu Czyste Powietrze, 
• Zakres przedmiotu umowy zawartej z wykonawcą powinien wynikać z dokumentu podsumowującego audyt energetyczny, umowa z wykonawcą powinna precyzować parametry techniczne, rodzaje wykorzystywanych materiałów i inne szczegóły ważne dla danego zakresu prac

 

Krok 6 – Zawarcie umowy o dofinansowanie w programie Czyste Powietrze

Po rozpatrzeniu wniosku o dofinansowanie i pozytywnej decyzji WFOŚiGW zostaniesz poinformowany o przyznaniu dotacji przez WFOŚiGW (otrzymasz na wskazany we wniosku o dofinansowanie adres e‑mail lub adres korespondencyjny pismo z WFOŚiGW wraz z numerem umowy, który Ci się przyda m.in. na etapie rozliczania dotacji).

Pamiętaj, że składając wniosek o dofinansowanie akceptujesz warunki umowy o dofinansowanie, które zawarte są we wniosku o dofinansowanie.

 

To oznacza, że wniosek o dofinansowanie staje się automatycznie umową o dofinansowanie, więc nie podpisujesz już żadnego innego dokumentu w tej sprawie.

 

Krok 7 – Zrealizuj i rozlicz inwestycję

Rozliczenie dotacji. To też ważne od samego początku:

• Po zrealizowanej inwestycji wniosek/ki o płatność (maksymalnie trzy) wypełnij w GWD, wydrukuj i złóż do właściwego WFOŚiGW.
• Przed złożeniem wniosku zapoznaj się z instrukcją wypełniania wniosków o płatność. Warto poznać ten dokument wcześniej, ponieważ:
  • to nie tylko instrukcja, jak wypełnić wniosek o płatność, 
  • ale też podpowiedzi, jakie dokumenty należy przygotować do rozliczenia i co powinny one zawierać.
• W nowym programie Czyste Powietrze po realizacji przedsięwzięcia, do rozliczenia końcowego wniosku o płatność, potrzebujesz obowiązkowego świadectwa charakterystyki energetycznej, na które też dostaniesz dotację z programu (przypominamy, że świadectwo charakterystyki energetycznej PO realizacji przedsięwzięcia potwierdzi zmniejszenie zapotrzebowania na energię do ogrzewania).

 

Kilka wskazówek dotyczących faktur:

• Faktury lub inne równoważne dokumenty księgowe powinny jasno wskazywać za jakie prace lub materiały są wystawione – powinny zawierać dane identyfikujące zakupione i zamontowane urządzenia, materiały, wyroby, np. producent, nazwa, model,
• WFOŚiGW weryfikując racjonalność wydatkowania środków, może zwrócić się do wykonawcy z pytaniem o specyfikację do faktury z wyszczególnieniem poszczególnych grup kosztów, żeby potwierdzić ich kwalifikowalność i wspominaną racjonalność,
• Jeśli na fakturze widnieje zapis: forma płatności gotówka lub przelew, to należy dostarczyć dowód zapłaty, a jeśli jest zapis: zapłacono gotówką, to nie trzeba przedstawiać dowodu zapłaty.

 

Pamiętaj, że:

• Wnioski składane w ramach programu Czyste Powietrze rozpatrywane są przez WFOŚiGW właściwe dla lokalizacji budynku, w którym realizowane jest przedsięwzięcie,
• Wniosek składany papierowo należy wysyłać do właściwego WFOŚiGW, który przyznał dofinansowanie,
• Wnioski złożone do niewłaściwego terytorialnie WFOŚiGW lub NFOŚiGW nie będą rozpatrywane,
• W zależności od tego kiedy złożyłeś wniosek o dofinansowanie, to obowiązuje Cię odpowiednia wersja programu i dokumentów.